Σελίδες

Τοπικά νέα Πολ.Σύλλογος Οδοντωτός Αφιερώματα Εκδηλώσεις Κοινωνικά Απόψεις

Τετάρτη 5 Μαρτίου 2014

ΚΕΡΠΙΝΗ: μια μικρή μεγάλη ιστορία…

 
                               Γράφει ο
                                      Θεόδωρος Αντωνόπουλος
   
 Πρώτη εγκατάσταση ανθρώπων - αναφέρεται από  την παράδοση -  έγινε στο Παληοχώρι (= παληό χωριό). Τοποθεσία απέναντι από τα Καλάβρυτα κοντά στα ορυχεία λιγνίτου και τον συνοικισμό «Αυλές», όπου μέχρι σήμερα έχουν σπίτια (χειμαδιά) μόνον Κερπινιώτες.
  Δεύτερη εγκατάσταση: Επειδή το Παληοχώρι είναι


κοντά στην κοιλάδα του Βουραϊκού που τότε ήταν βάλτος με πολλά κουνούπια και ελονοσία, οι άνθρωποι έφυγαν και πήγαν ψηλότερα, στην τοποθεσία «Θεοτόκος» που βρίσκεται 500 μέτρα πιο κάτω από το σημερινό χωριό. Εκεί υπάρχει πηγή, και το ομώνυμο εκκλησάκι της Θεοτόκου.

   Τρίτη εγκατάσταση έγινε για άγνωστους λόγους στην σημερινή θέση της Κερπινής. Αρχικά εγκαταστάθηκαν στην Κάτω Γειτονιά του σημερινού χωριού, σε υψόμετρο 1000 μέτρα ακριβώς. Αυτό έγινε πριν από 800 χρόνια τουλάχιστον, διότι υπάρχει εκεί μικρή εκκλησία του Αγίου Νικολάου, με τοιχογραφίες FRESCO, που χρονολογήθηκε 800 ετών. Η τοποθεσία «κάτω γειτονιά» είναι βραχώδης και άνυδρος. Η επιλογή της θέσης ίσως να έγινε για στρατηγικούς λόγους. Είναι μια  λωρίδα γης πλάτους 100-200 μέτρων και μήκους 400-500 μέτρων. Περιβάλλεται από τις 3 πλευρές με βαθειά ρέματα (λαγκάδια), έχει θέα 360ο, και είναι φυσικό οχυρό και παρατηρητήριο. Με την αύξηση του πληθυσμού και την προσέλευση νέων εποίκων, το χωριό επεκτάθηκε προς τα πάνω μέχρι υψόμετρο 1100 μέτρων, όπου βρίσκεται και σήμερα.
   Κατά την Τουρκοκρατία, σε περίπτωση κινδύνου, οι άνθρωποι κατέφευγαν στη «Μορνιτσότρουπα». Είναι μια μεγάλη σπηλιά στη δυτική πλευρά του Αη-Λιά, στην κορυφή μιας σχεδόν κάθετης πλαγιάς 200 μέτρων. Εκεί, λένε, υπήρχε Μοναστήρι πριν από 1000 χρόνια και πλέον. Ένα τμήμα του σπηλαίου κατέρρευσε και παρέσυρε μοναχούς.  Η σπηλιά είναι απροσπέλαστη. Για να μπούνε μέσα τοποθετούσαν ένα μαδέρι από διπλανή προεξοχή. Κατόπιν το ανέσυραν και ήσαν ασφαλείς.
   Από την Κερπινή στις 16 Μαρτίου 1821, ο Ασημάκης Ζαΐμης έδωσε το σύνθημα για την έναρξη της Επανάστασης, με πρώτη πράξη το κτύπημα των Τούρκων στη Χελωνοσπηλιά. Την άλλη μέρα 17 Μαρτίου έγινε η σύσκεψη στην Αγία Λαύρα.
  
Μετά την Επανάσταση, και για 100 περίπου χρόνια, η Κερπινή απετέλεσε έδρα Δήμου με 13 χωριά. Οι εκλογές γινόντουσαν στην Κερπινή, όπου προσήρχοντο οι φουστανελοφόροι από τα χωριά με τους γκράδες τουφεκώντας στον αέρα και διαδηλώνοντας έτσι την υποστήριξή τους σε υποψηφίους. Δήμαρχοι δεν εξελέγοντο πάντα Κερπινιώτες. Στη «Σταυράκη Βρύση» υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα που γράφει ότι η βρύση έγινε επί Δημάρχου Δρούλια. Αυτός ήταν από άλλο χωριό, νομίζω από τους Πετσάκους. Οι εκλογές γινόντουσαν με το σύστημα των σφαιριδίων «Άσπρο – Μαύρο». Κάθε Υποψήφιος Δήμαρχος Βουλευτής είχε τη δική του κάλπη, δηλαδή υπήρχαν τόσες κάλπες όσοι και οι υποψήφιοι. Κάθε κάλπη ήταν χωρισμένη σε δύο τμήματα και βαμμένη απ’ έξω το ένα μέρος Άσπρο και το άλλο Μαύρο. Ο ψηφοφόρος έπαιρνε τόσα «σφαιρίδια» όσες και οι κάλπες, και έριχνε σε κάθε μία από ένα. Αν το έριχνε στο ΑΣΠΡΟ τμήμα σήμαινε ότι ψήφιζε τον Υποψήφιο. Αν το έριχνε στο ΜΑΥΡΟ  σήμαινε ότι τον καταψήφιζε. Από αυτό βγήκε και η έκφραση που λέγεται μέχρι σήμερα «θα τον μαυρίσω». Μερικοί που είχαν πάθος με τον Βουλευτή Δήμαρχό τους δάγκωναν το σφαιρίδιο. Έτσι βγήκε η έκφραση που λέγεται μέχρι σήμερα «θα το ρίξω δαγκωτό». Αυτό το εκλογικό σύστημα ήταν το καλύτερο διότι έδινε τη δυνατότητα στον πολίτη να εκφραστεί για όλους τους Υποψηφίους.
   Αρχές του 20ου αιώνα στην Κερπινή υπήρχαν 3 Ενορίες. Ο «Τίμιος Πρόδρομος» στην πάνω γειτονιά με εφημέριο τον παπα-Αντώνη Γιδόπουλο. Η «Κοίμηση της Θεοτόκου» (Παναγία) στην κάτω γειτονιά με εφημέριο των παπα-Θόδωρο Ηλιόπουλο (πατέρα της μητέρας μου). Η «Αγία Βαρβάρα» στην πέρα γειτονιά με εφημέριο τον παπα-Φλόγα. Ο παπα-Φλόγας πέθανε στη γρίπη του 1917 και η ενορία του ενσωματώθηκε στην πάνω γειτονιά.
   Για την προέλευση του ονόματος, ο Παπαρρηγόπουλος γράφει :
   «Η Πελοπόννησος διαιρέθηκε, [μετά την άλωση της Κων/πόλεως από τους Φράγκους στις 12/4/1204], σε πολλά μεγάλα τμήματα που ονομάστηκαν Βαρωνίες. Καθένα από αυτά παραχωρήθηκε κληρονομικά στους πιο σημαντικούς Φράγκους κατακτητές. 
» Ο Γουλιέλμος Αλεμάν αναγορεύτηκε άρχοντας των Πατρών. Είχε την έδρα του στην Πάτρα και διατηρούσε πολυάριθμο στρατό από ιππότες. Στους ιππότες δεν έδωσε δικά τους φέουδα διότι η πόλη ήταν αρκετά μεγάλη ώστε να επαρκεί για τη συντήρηση όλων.
» Αρχοντας των Καλαβρύτων έγινε με 12 φέουδα ο Audebert de la Tremouille  (Οδεβέρτος ντε Λατρεμουί).
» H Βοστίτζα [Αίγιον] δόθηκε με 8 φέουδα στον seigneur de Carpigny (δηλ. κύριος, ιδιοκτήτης, του Τσαρπινύ). Ετσι όλη η Αιγιάλεια ονομάστηκε  Carpigny (= Τσερπινία). Από τη λέξη αυτή προήλθε πιθανόν το μέχρι σήμερα σωζόμενο όνομα του χωριού  Κερπινή».
   Υπάρχει όμως ένα ερώτημα: Το χωριό πήρε το όνομα από τον  Carpigny ή αυτός πήρε το όνομά του από το χωριό;
   Ο Πουκεβίλ, πρόξενος της Γαλλίας στον Αλή Πασά, που περιόδευσε την Πελοπόννησο πριν από την Επανάσταση, γράφει τα εξής αξιοσημείωτα για την Κερπινή. «Η αυτονομία που απολαμβάνει η ορεινή αυτή περιοχή, έχει προσελκύσει εδώ Έλληνες εποίκους, οι οποίοι ίδρυσαν το χωριό Κερπινή κοντά σε μια πόλη που θεωρείται ως η αρχαία Κύναιθα. Στό κεφαλοχώρι αυτό που οι Χριστιανοί ανασαίνουν  ελεύθερα, έχουν τη θερινή διαμονή τους οι Ιεράρχες των Καλαβρύτων, και εδώ καταφεύγουν όσοι κατατρέχονται από τους δυνάστες [Τούρκους]. Ο αέρας αυτού του τόπου είναι τόσο καθαρός, ώστε οι κάτοικοι να διατείνονται οτι δεν προσβάλονται ποτέ από πανώλη».
   Πράγματι η Κερπινή, ευάερος και ευήλιος, έχει υγιεινό κλίμα. Από τα παληά τα χρόνια κάθε καλοκαίρι ερχόντουσαν από τις πόλεις Αθήνα – Πάτρα – Αίγιον πολλοί παραθεριστές. Στις πόλεις τότε υπήρχε φυματίωση, και η «συνταγή» που έδιναν οι γιατροί ήταν ... «Κερπινή». Έφερναν κυρίως τα παιδιά τους τα οποία εμείς τα χωριατόπαιδα τα βλέπαμε σαν κιτρινιάρικα.  Παίζαμε μαζί κρυφτό και κυνηγητό, εμείς ξυπόλητοι, στα αλώνια ανάμεσα στις θημωνιές. Αλλά και αυτά μας έφερναν άλλα παιχνίδια από τις πόλεις όπως το γκέο-βαγκέο, την πινακωτή, το κουτσό κ.α.  Τη 10-ετία του ΄60 άρχισε η μόδα του μαγιώ και οι άνθρωποι πήγαιναν στη θάλασσα.

 

Δεν υπάρχουν σχόλια: