Παγιδευμένοι στις ρυθμίσεις του Μνημονίου για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης είναι πάνω από μισό εκατομμύριο εργαζόμενοι σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.Πάνω από 500.000 ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα, αυταπασχολούμενοι και δημόσιοι υπάλληλοι εγκλωβίζονται εργασιακά, με τις τρίτες κατά σειρά μνημονιακές διατάξεις για το Ασφαλιστικό, από 2 έως 8 χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι περίπου 20.000 αγρότες, που θα συνταξιοδοτούνταν φέτος και του χρόνου σε ηλικία 65 ετών, μένουν εντός συστήματος, καθώς απαιτείται το 67ο έτος για συνταξιοδότησή τους, ενώ ανάλογη είναι η περίπτωση και στα άλλα ασφαλιστικά ταμεία. Πιο ήπιες θα είναι οι αλλαγές για τους δημόσιους υπαλλήλους, όπου εξακολουθούν να ισχύουν οι ρυθμίσεις της κατοχύρωσης ασφαλιστικού δικαιώματος, παρά το όριο ηλικίας, όπως ισχύει στις άλλες περιπτώσεις των ασφαλισμένων στον ιδιωτικό τομέα.
Ιδιαίτερα οι ασφαλισμένοι με 25ετή εργασία γλιτώνουν τη «σέντρα» των 67 ετών, αρκεί να έχουν θεμελιώσει ασφαλιστικό δικαίωμα κατά τις περιόδους 2010-11 και 2012.
Ο πέλεκυς είναι ιδιαίτερα βαρύς για τις γυναίκες, οι οποίες «φορτώνονται» μέχρι 8 χρόνια, ενώ με 2 ώς 5 χρόνια επιβαρύνονται οι άνδρες εργαζόμενοι, τη στιγμή μάλιστα που οι ενδείξεις για την ανεργία είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικές. Η «Ε» έφτιαξε έναν αναλυτικό οδηγό με όλες τις αλλαγές που θα επηρεάσουν τη ζωή των εργαζομένων στο ΙΚΑ, τον ΟΑΕΕ και το Δημόσιο και ασφαλίζουν το 90% του ενεργού πληθυσμού της χώρας.
-
Οι 10+1 ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ, ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ
«Φορτώνονται» από 5 έως 8 χρόνια άνδρες και γυναίκες
Δέκα και μία μνημονιακές επιταγές «εγκλωβίζουν» από 2 έως 8 χρόνια εντός του ασφαλιστικού συστήματος 440.000 εργαζομένους μέσα στην πενταετία 2013-2017, οι οποίοι σε διαφορετική περίπτωση πληρούσαν εντός του έτους τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.Ο πέλεκυς είναι ιδιαίτερα βαρύς για τις γυναίκες, οι οποίες «φορτώνονται» μέχρι 8 χρόνια, ενώ με 2 έως 5 χρόνια επιβαρύνονται οι άνδρες εργαζόμενοι, τη στιγμή μάλιστα που οι ενδείξεις για την ανεργία είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικές. Και αυτό γιατί με το τρίτο Μνημόνιο η κυβέρνηση επέσπευσε τις αλλαγές που είχαν ήδη δρομολογηθεί με τους νόμους Λοβέρδου-Κουτρουμάνη κατά δύο χρόνια νωρίτερα.
Ιδιαίτερα επιβαρυντική είναι η κατάσταση στον ΟΓΑ, καθώς οι αγρότες δεν είχαν πρόωρο δικαίωμα συνταξιοδότησης, με αποτέλεσμα όσοι φέτος έμπαιναν στο 65ο έτος ηλικίας να υποχρεωθούν να συνταξιοδοτηθούν στο 67ο έτος. Ο μέσος ετήσιος ρυθμός συνταξιοδότησης αγροτών από τον ΟΓΑ είναι 20.000 άτομα ανά έτος, με αποτέλεσμα φέτος, αλλά και το 2014, να συνταξιοδοτηθούν ελάχιστοι. Ανάλογη είναι η κατάσταση σε Δημόσιο και ΔΕΚΟ, καθώς και στο ΙΚΑ που αποτελεί πλέον τον «κορμό» του ασφαλιστικού συστήματος.
Η «Ε» έφτιαξε έναν αναλυτικό οδηγό με όλες τις αλλαγές που θα επηρεάσουν τη ζωή των εργαζομένων, στο ΙΚΑ και στον ΟΑΕΕ, Ταμεία που ασφαλίζουν το 80% του ενεργού πληθυσμού της χώρας (4.600.000 εργαζομένους).
1Ανδρες ασφαλισμένοι με 10.500 μέρες ασφάλισης: Από φέτος αναπροσαρμόζεται τόσο ο χρόνος ασφάλισης για τους άνδρες ασφαλισμένους, που φτάνει πλέον τις 12.000 ημέρες ασφάλισης, αλλά και το όριο ηλικίας, που ανέρχεται πλέον στα 62 χρόνια. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Ασφαλισμένος 54 ετών με 8.800 μέρες ασφάλισης, που δεν έφτασε εντός του 2012 τις 10.500 μέρες, θα δικαιούται πλήρη σύνταξη όταν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του και 12.000 μέρες ασφάλισης.
2Ανδρες ασφαλισμένοι με 10.500 μέρες ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 στο καθεστώς των βαρέων: Από την 1η Ιανουαρίου ανακαθορίζεται και το όριο ηλικίας λήψης πλήρους και μειωμένης σύνταξης με 35ετία, των ασφαλισμένων που έχουν πραγματοποιήσει 7.500 μέρες εργασίας στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Και σε αυτήν την περίπτωση εφαρμόζεται το όριο που θα ίσχυε την 1-1-2015 προσαυξημένο κατά 2 έτη. Εξακολουθεί να ισχύει όσον αφορά τη θεμελίωση η προϋπόθεση που προβλέπει ότι από τις 10.500 μέρες εργασίας, οι 7.500 τουλάχιστον πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί στα ΒΑΕ. Ετσι ο ασφαλισμένος που το 2012 συμπλήρωσε 10.500 μέρες, εκ των οποίων 7.500 στα ΒΑΕ, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με το όριο ηλικίας, με μειωμένη στα 54 και 6 μήνες και πλήρη στα 56 και 6 μήνες και από το 2013 με μειωμένη στα 58 και 9 μήνες και πλήρη τα 60 και 9 μήνες.
3 Ανδρες ασφαλισμένοι με τουλάχιστον 4.500 μέρες ασφάλισης: Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 4.500 μέρες ασφάλισης, από 1ης Ιανουαρίου 2013, το όριο ηλικίας για τη λήψη πλήρους σύνταξης αυξάνεται από το 65ο έτος της ηλικίας στο 67ο και, για τη λήψη μειωμένης σύνταξης, από το 60ό έτος της ηλικίας στο 62ο. Για τη λήψη, δε, μειωμένης σύνταξης, απαιτείται, από τις συνολικά 4.500 μέρες ασφάλισης, να έχουν πραγματοποιηθεί και τουλάχιστον 100 μέρες ανά έτος την τελευταία πενταετία πριν από την υποβολή της αίτησης για σύνταξη.
4 Γυναίκες ασφαλισμένες με τουλάχιστον 4.500 μέρες ασφάλισης: Οσες γυναίκες δεν κατοχύρωσαν έτος συνταξιοδότησης με 4.500 μέρες ασφάλισης, το όριο ηλικίας αυξάνεται κατά 5 χρόνια και ανεβαίνει στο 67ο έτος.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:Γυναίκα που εντός του Ιανουαρίου μπαίνει στο 60ό έτος, θα δικαιωθεί πλήρους συντάξεως στα 67, ή μειωμένης σύνταξης στο 62ο έτος, εφόσον πραγματοποιεί 4.500 μέρες ασφάλισης (εκ των οποίων 100 κατ' έτος την προηγούμενη της υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης πενταετία).
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ:Ασφαλισμένη που είναι σήμερα 54 ετών, έχει 100 ημέρες ανά έτος τα τελευταία 5 έτη και τουλάχιστον 4.500 μέρες ασφάλισης, θα δει το όριο για τη μειωμένη να εκτοξεύεται στα 62.
5 Γυναίκες ασφαλισμένες με 10.000 μέρες ασφάλισης: Από φέτος αυξάνεται ο χρόνος ασφάλισης που απαιτείται για συνταξιοδότηση στις 12.000 μέρες, αλλά και το σχετικό όριο στα 62 έτη. Για τη μειωμένη σύνταξη το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 60ό έτος της ηλικίας, όπως ισχύει για τους άνδρες. Εξακολουθεί να υφίσταται και η προϋπόθεση για τις 100 ημέρες ανά έτος για τη θεμελίωση με μειωμένη σύνταξη. Παράδειγμα: Ασφαλισμένη με 8.400 μέρες που συμπλήρωσε με εξαγορές τις 10.000 το 2013, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στα 62 με 12.000 μέρες ή με μειωμένη στα 60 ξανά με 12.000 μέρες τουλάχιστον τη στιγμή της αίτησης.
6 Ανδρες ασφαλισμένοι με 10.000 μέρες ασφάλισης: Για τους άνδρες ασφαλισμένους το όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης με 10.000 μέρες ανακαθορίζεται στα 67 έτη για την πλήρη σύνταξη και στα 62 για τη μειωμένη, καθώς επέρχονται άμεσα οι αλλαγές που θα εφαρμόζονταν την 1-1-2015 προσαυξημένες κατά 2 έτη. Οπως και σε όλες τις προηγούμενες περιπτώσεις της θεμελίωσης, ο ασφαλισμένος θα δικαιούται σύνταξη στο όριο ηλικίας και με το χρόνο ασφάλισης που θα συμπληρώνει τις 10.000 μέρες ασφάλισης και με την εξαγορά πλασματικών. Στην περίπτωση αυτή ο χρόνος ασφάλισης που απαιτείται για συνταξιοδότηση παραμένει ίδιος.
7 Ασφαλισμένοι που δικαιούνται δεύτερη σύνταξη από το ΙΚΑ (διπλοσυνταξιούχοι): Στις περιπτώσεις των ασφαλισμένων που δικαιούνται δεύτερη πλήρη σύνταξη από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, αυτή πλέον θα χορηγείται με την πραγματοποίηση 6.000 ημερών ασφάλισης και τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας. Περαιτέρω αυξάνεται το όριο ηλικίας για μειωμένη σύνταξη στα 67 χρόνια και το ποσό της μειωμένης σύνταξης κατά 50%.
8 Γυναίκες ασφαλισμένες με 4.500 μέρες, εκ των οποίων οι 3.600 στο καθεστώς των βαρέων: Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών που απασχολούνται σε βαριές και ανθυγιεινές εργασίες συνεχίζει να αυξάνεται στα 62 και εξισούται με εκείνο των ανδρών ασφαλισμένων. Οι γυναίκες ασφαλισμένες θα πρέπει να έχουν τουλάχιστον 4.500 μέρες συνολικά, εκ των οποίων οι 3.600 τουλάχιστον στα ΒΑΕ και 1.000 να έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 13 χρόνια για να δικαιούνται σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει κατά το έτος συμπλήρωσης του χρόνου αυτού. Παράδειγμα: Ασφαλισμένη χωρίς παιδιά, με πλασματικό χρόνο τις 4.500 μέρες, θα συνταξιοδοτηθεί στα 62.
9 Ανδρες με 4.500 μέρες, εκ των οποίων οι 3.600 στο καθεστώς των βαρέων: Αντίστοιχα για τους άνδρες ασφαλισμένους σε βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα (ΒΑΕ), που συνταξιοδοτούνται με 4.500 μέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον 3.600 σε ΒΑΕ και από αυτές τουλάχιστον 1.000 την τελευταία 13ετία από τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, το όριο ηλικίας από την 1.1.2013 αυξάνεται από το 60ό στο 62ο έτος. Η τεράστια αδικία προς τους εν λόγω ασφαλισμένους είναι το γεγονός ότι δεν υφίσταται δυνατότητα θεμελίωσης με τη συμπλήρωση 4.500 ημερών εκ των οποίων 3.600 στα βαρέα, όπως συμβαίνει με τις γυναίκες ασφαλισμένες στην κατηγορία αυτή.
10 Ανδρες με 4.500 μέρες, εκ των οποίων οι 3.600 οικοδομικές: Και σε αυτήν την κατηγορία ουδέποτε προβλέφθηκε θεμελίωση με τη συμπλήρωση του χρόνου ασφάλισης που απαιτούνταν κάθε φορά. Ετσι απροστάτευτοι οι ασφαλισμένοι και αυτής της κατηγορίας βλέπουν το όριο ηλικίας τους να αυξάνεται κατά 2 έτη, στα 60, από την 1η Ιανουαρίου.
11 Ασφαλισμένες μητέρες ανηλίκων τέκνων, με 5.500 μέρες ασφάλισης: Από 1-1-2013 δεν έχουν τη δυνατότητα να θεμελιώσουν το σχετικό δικαίωμα οι μητέρες ανηλίκων τέκνων, που θα συμπληρώσουν 5.500 μέρες. Οι ασφαλισμένες που είχαν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις αυτές μέχρι τις 31-12-2012, ή θα το κάνουν στη συνέχεια με αναδρομική εξαγορά πλασματικών ετών, θα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε στη συνέχεια με το όριο ηλικίας που έχουν κατοχυρώσει. Παράδειγμα: Ασφαλισμένη μητέρα που έχει 2 παιδιά, το ένα εκ των οποίων ανήλικο, και κατά το έτος 2012 συμπληρώνει τις 5.500 μέρες ασφάλισης, θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί οποτεδήποτε με πλήρη σύνταξη στο 60ό έτος ή στο 55ο με μειωμένη. -
Τη βγάζουν «καθαρή»
Πέντε είναι οι περιπτώσεις που γλιτώνουν τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση και μπορούν να κάνουν χρήση όποτε επιθυμούν. Σύμφωνα με τη διάταξη του Μνημονίου, από την αύξηση των ορίων ηλικίας, αλλά και την αύξηση των ετών ασφάλισης, εξαιρούνται:
1. Οι μητέρες ανίκανων για βιοποριστική εργασία τέκνων.
2. Οι χήροι πατέρες ανίκανων για βιοποριστική εργασία τέκνων.
3. Οι ασφαλισμένοι που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς εργασιακής εφεδρείας (νόμος 4024/2011).
4. Οι γυναίκες με ανήλικο τέκνο που έως το 2010 είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορούν να κάνουν χρήση συνταξιοδότησης όποτε και αν επιθυμούν.
5. Δεν θα επηρεαστούν καθόλου όσοι έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά πριν από την 31-12-1982, για τους οποίους εξακολουθούν να ισχύουν οι προϋποθέσεις που ίσχυαν ακόμη και πριν το 2010. -
Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι
Ελαστικότερες είναι για τους δημοσίους υπαλλήλους οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό, καθώς υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά το έτος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος για τους ασφαλισμένους με 25ετή εργασία, με αποτέλεσμα να γλιτώνουν τη «σέντρα» των 67 ετών αρκετές κατηγορίες.Από την αύξηση των ορίων ηλικίας ή και του χρόνου ασφάλισης εξαιρούνται οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές ειδικές ή καταστατικές διατάξεις ως μητέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων καθώς και χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων. Στους μεγάλους χαμένους εντάσσονται οι παρακάτω κατηγορίες ασφαλισμένων:
1 Για τους ασφαλισμένους πριν από το 1983 όσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα για συνταξιοδότηση με 35ετία αυξάνεται το όριο ηλικίας από τα 58 στα 60 έτη, στους ελεύθερους επαγγελματίες (ΟΑΕΕ - ΕΤΑΑ κ.λπ.) αυξάνεται για την 35ετία το όριο ηλικίας από τα 60 στα 62, για τις γυναίκες η 15ετία από τα 60 αυξάνεται στα 62.
2 Για τους ασφαλισμένους μετά το1983 στον ιδιωτικό τομέα η 35ετία στα 58 γίνεται 35ετία στα 60, για τους ελεύθερους επαγγελματίες η 35ετία στα 60 αυξάνεται στα 62. Για το δημόσιο και τον ευρύτερο Δημόσιο τομέα η 35ετία από τα 58 έτη αυξάνεται στα 60 και για τις μητέρες ανηλίκων με 25ετία το όριο ηλικίας από τα 55 αυξάνεται στα 57.
Βαρέα: συν 2 έτη
3 Για τους ασφαλισμένους μετά το 1993 το 60ό έτος για μειωμένη σύνταξη αυξάνεται στο 62ο και από τα 65 με 15ετία αυξάνεται στα 67 αλλά με 20ετία.
4 Για τους ασφαλισμένους στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα αυξάνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62 έτη.
5 Για τους ασφαλισμένους στα οικοδομικά αυξάνεται από τα 58 στα 60 έτη.
6 Για τους αγρότες αυξάνεται το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης από τα 65 στα 67.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Γυναίκα δημόσια υπάλληλος με 3 παιδιά και 25 έτη ασφάλισης το 2013 θα εισέπραττε τη σύνταξη σε ηλικία 65 ετών (από 55 ετών που ισχύει έως και φέτος με 23 έτη ασφάλισης). Με την προσθήκη δύο ετών θα χρειάζεται να συμπληρώσει το 67ο.
Αντίθετα δεν θίγονται όσοι έχουν 25ετία στο Δημόσιο έως την 31η-12-2012 (ακολουθούν το ισχύον καθεστώς). Αν θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25ετία φέτος πάνε για μειωμένη στα 62 έτη και πλήρη στα 67 έτη.
Επιπλέον διορισθέντες από το 1983 με 35 έτη ασφάλισης μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 58 έτη.
Σε ό,τι αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους, όσοι πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010 τη γλίτωναν τόσο από τον ασφαλιστικό νόμο όσο και από το νέο πακέτο μέτρων.
Τη γλιτώνουν
Επίσης τη γλιτώνουν όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα μέσα στη διετία 2011-2012 και υπάγονται σε μεταβατικό καθεστώς.
Αξίζει να σημειωθεί πως τη συγκεκριμένη διετία υπάρχουν ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους άντρες με ανήλικα παιδιά.
Οσοι θεμελιώνουν δικαίωμα μετά την 1η Ιανουαρίου 2013 θα δουν τα όρια ηλικίας να αυξάνονται κατά μία διετία και να πηγαίνουν στα 67 για πλήρη σύνταξη και στα 62 για μειωμένη.
Τρία «έξτρα» χρόνια θα δουλέψουν όσοι θέλουν να αποχωρήσουν με περισσότερα από 35 έτη ασφάλισης (η έξοδος θα γίνεται με 40 έτη στα 62).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου